Een speciaal bevriezingssysteem

Een bevroren kikker laat een ongewone biologische structuur zien. Het vertoont geen levenstekenen. De hartslag, ademhaling en bloedcirculatie zijn volledig gestopt. Als het ijs smelt, komt dezelfde kikker echter weer tot leven alsof hij uit een slaap wakker is geworden.

Normaal gesproken moet een levend wezens dat bevroren is, vele fatale risico’s ondergaan. De kikker echter niet. Zijn belangrijkste eigenschap is, dat hij in die toestand een overvloed aan glucose produceert. Op die manier rijst, net als bij een suikerpatiĆ«nt, de bloedsuikerspiegel tot enorme hoogte. Soms wordt die wel zo hoog als 550 milimol per liter (dit getal is normaal gesproken voor kikkers tussen de 1-5 mmol/liter en voor mensen 4-5 mmol/liter) Onder normale omstandigheden kan deze extreme glucoseconcentratie voor serieuze problemen zorgen.

In een bevroren kikker echter, houdt deze extreme glucoseconcentratie het water uit de afbrekende cellen en voorkomt inkrimping. Het celmembraan van de kikker is zeer goed doorlaatbaar voor glucose, zodat de glucose zijn weg naar de cellen kan vinden. Het hoge niveau van de glucose in het lichaam vermindert de bevriezingstemperatuur en zorgt ervoor, dat slechts een klein gedeelte van de innerlijke lichaamsvloeistof van het dier door de kou in ijs verandert. Onderzoek heeft aangetoond, dat de glucose de bevroren cellen ook kan voeden. Tijdens deze periode, is de glucose de natuurlijke vloeistof van het lichaam, maar stopt ook vele metabolische reacties zoals de ureasynthese en voorkomt dus, dat verschillende voedselbronnen van de cel uitgeput raken.

Hoe kan er zo plotseling een grote hoeveelheid glucose in het lichaam van de kikker komen? Het antwoord is heel interessant: dit levende wezen heeft een heel speciaal systeem tot zijn beschikking voor deze taak. Zodra er ijs op zijn huid komt, gaat er een boodschap naar de lever die de lever wat van zijn opgeslagen glycogeen in glucose laat omzetten. De aard van deze boodschap die naar de lever gaat, is nog onbekend. Vijf minuten nadat boodschap ontvangen is, begint het suikergehalte geleidelijk te stijgen.202

Het staat buiten kijf, dat een dier dat met zo’n systeem toegerust is om zijn hele metabolisme te veranderen om aan zijn behoefte tegemoet te komen als dit nodig is, dit alleen kan door het vlekkeloze plan van de Almachtige Schepper. Geen enkele toevalligheid kan zo’n perfect en volledig systeem vormen.


202 Bilim ve teknik, January 1990, pp. 10-2